Verpleegkunde
Verpleegkunde Nummer 3 , pp. 14-22
sep 2019, jaargang 34 Verpleegkunde Nr. 3 , pp. 14-22
sep 2019, jr. 34
Onderzoeksartikel

Zelfverwondend gedrag bij patiënten met anorexia nervosa

Lees online Download PDF

DOEL:
Veel patiënten met een eetstoornis geven aan dat zij problemen hebben met het reguleren van hun emoties. In deze studie wordt de prevalentie van zelfverwondend gedrag, de kenmerken en emotieregulerende functie ervan onder patiënten met anorexia nervosa onderzocht (n=136).

METHODE:
Een cross-sectioneel onderzoek met behulp van een zelfrapportagevragenlijst. Er werden Mann-Whitney U-toetsen uitgevoerd voor het vergelijken van de achtergrond en klinische variabelen van patiënten met en zonder zelfverwondend gedrag. Middels Wilcoxon signed-ranktoetsen werden veranderingen gemeten in de emotionele toestand vóór en na zelfverwondend gedrag.

RESULTATEN:
De prevalentie van zelfverwondend gedrag was 41% in de voorafgaande maand. Patiënten met zelfverwondend gedrag waren langer in behandeling voor hun eetstoornis vergeleken met patiënten die zichzelf niet verwondden. In 55% van de gevallen was er sprake van een secundaire psychiatrische diagnose, terwijl dit maar bij 21% van de deelnemers zonder zelfverwondend gedrag het geval was. Na zelfverwondend gedrag was er een significante toename bij ‘opgelucht gevoel’ en een significante afname bij ‘kwaad zijn op mezelf ’, ‘angstig gevoel’ en ‘kwaad zijn op anderen’.

DISCUSSIE en CONCLUSIE:
Zelfverwondend gedrag kan worden beschouwd als een strategie voor emotieregulatie. Het is van belang dat zorgverleners de aanwezigheid van zelfverwondend gedrag navragen, vooral bij patiënten met een ernstigere en comorbide psychopathologie en bij patiënten met een lang behandelverleden.

Literatuur

  1. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Arlington (VA): American Psychiatric Pub; 2013.
  2. Brockmeyer T, Skunde M, Wu M, et al. Difficulties in emotion regulation across the spectrum of eating disorders. Compr Psychiatry 2014;55:565-71.
  3. Gross JJ. The emerging field of emotion regulation: an integrative review. Review of general psychology 1998;2:271.
  4. Monell E, Högdahl L, Mantilla EF, et al. Emotion dysregulation, self-image and eating disorder symptoms in university women. J Eat Disord 2015;3:44.
  5. Corstorphine E. Cognitive-Emotional-Behavioural Therapy for the eating disorders: working with beliefs about emotions. Eur Eat Disord Rev 2006;14:448-61.
  6. Fox JRE. A qualitative exploration of the perception of emotions in anorexia nervosa: A basic emotion and developmental perspective. Clin Psychol Psychother 2009;16:276-302.
  7. Wildes JE, Ringham RM, Marcus MD. Emotion avoidance in patients with anorexia nervosa: Initial test of a functional model. Int J Eat Disord 2010;43:398-404.
  8. Rowsell M, MacDonald DE, Carter JC. Emotion regulation difficulties in anorexia nervosa: associations with improvements in eating psychopathology. J Eat Disord 2016;4:17.
  9. Gilboa-Schechtman E, Avnon L, Zubery E, Jeczmien P. Emotional processing in eating disorders: specific impairment or general distress related deficiency? Depress Anxiety 2006;23:331
  10. Harrison A, Sullivan S, Tchanturia K, Treasure J. Emotional functioning in eating disorders: attentional bias, emotion recognition and emotion regulation. Psychol Med 2010;40:1887-97.
  11. Lavender JM, Wonderlich SA, Engel SG, et al. Dimensions of emotion dysregulation in anorexia nervosa and bulimia nervosa: A conceptual review of the empirical literature. Clin Psychol Rev 2015;40:111-22.
  12. Nock MK, Prinstein MJ. A functional approach to the assessment of self-mutilative behavior. J Consult Clin Psychol 2004;72:885-90.
  13. Hamza CA, Willoughby T. Nonsuicidal self-injury and affect regulation: recent findings from experimental and ecological momentary assessment studies and future directions. J Clin Psychol 2015;71 Suppl 6:561-74.
  14. Verschueren S, Berends T, Kool-Goudzwaard N, et al. Patients with anorexia nervosa who self-injure: A phenomenological study. Perspect Psychiatr Care 2015;51:63-70.
  15. Muehlenkamp JJ. Self-injurious behavior as a separate clinical syndrome. Am J Orthopsychiatry 2005;75:324-33.
  16. Svirko E, Hawton K. Self-injurious behavior and eating disorders: the extent and nature of the association. Suicide Life Threat Behav 2007;37:409-21.
  17. Claes L, Klonsky ED, Muehlenkamp J, et al. The affectregulation function of nonsuicidal self-injury in eatingdisordered patients: which affect states are regulated? Compr Psychiatry 2010;51:386-92.
  18. Peebles R, Wilson JL, Lock JD. Self-injury in adolescents with eating disorders: Correlates and provider bias. J Adolesc Health 2011;48:310-3.
  19. Cucchi A, Ryan D, Konstantakopoulos G, et al. Lifetime prevalence of non-suicidal self-injury in patients with eating disorders: a systematic review and meta-analysis. Psychol Med 2016;46:1345-58.
  20. Muehlenkamp JJ, Engel SG, Wadeson A, et al. Emotional states preceding and following acts of non-suicidal self-injury in bulimia nervosa patients. Behav Res Ther 2009;47:83-7.
  21. Paul T, Schroeter K, Dahme B, Nutzinger DO. Self-injurious behavior in women with eating disorders. Am J Psychiatry 2002;159:408-11.
  22. Vieira AI, Ramalho S, Brandão I, et al. Adversity, emotion regulation, and non-suicidal self-injury in eating disorders. Eat Disord 2016;24:440-52.
  23. Klonsky ED. The functions of self-injury in young adults who cut themselves: Clarifying the evidence for affectregulation. Psychiatry Res 2009;166:260-8.
  24. Armey MF, Crowther JH, Miller IW. Changes in ecological momentary assessment reported affect associated with episodes of nonsuicidal self-injury. Behav Ther 2011;42:579-88.
  25. Andover MS, Morris BW. Expanding and clarifying the role of emotion regulation in nonsuicidal self-injury. Can J Psychiatry 2014;59:569-75.
  26. Nock MK, Prinstein MJ, Sterba SK. Revealing the form and function of self-injurious thoughts and behaviors: A real-time ecological assessment study among adolescents and young adults. J Abnorm Psychol 2009;118:816-27.
  27. Claes L, Muehlenkamp JJ. Non-suicidal self-injury and eating disorders: Dimensions of self-harm. In: Claes L, Muehlenkamp JJ, editors. Non-suicidal self-injury in eating disorders. Berlin, Heidelberg: Springer; 2014. p. 3-18.
  28. Grobbee DE, Hoes A. Clinical Epidemiology, principles, methods and applications for clinical research. 2nd ed. Burlington: Jones&Barlett Learning; 2015. p. 229-249.
  29. World Medical Association. WMA Declaration of Helsinki. 2015. Te raadplegen op: https://www.wma.net/what-wedo/medical-ethics/declaration-of-helsinki/
  30. Polit, Denise F, Beck CT. Nursing research: generating and assessing evidence for nursing research. 9th ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2012. p. 276-277.
  31. Fairburn, C.G., Cooper, Z. The Eating Disorder Examination (12th edition). In: C.G. Fairburn, G.T. Wilson, editors. Binge eating: Nature, assessment, and treatment. New York, NY UGP; 1993. p. 317-360.
  32. Keller MB, Lavori PW, Friedman B, et al. The longitudinal interval follow-up evaluation. A comprehensive method for assessing outcome in prospective longitudinal studies. Arch Gen Psychiatry 1987;44:540-8.
  33. Serrano-Troncoso E, Cañas L, Carbonell X, et al. Diagnostic distribution of eating disorders: Comparison between DSMIV-TR and DSM-5. Actas Esp Psiquiatr 2017;45:32-8.
  34. Vo M, Accurso EC, Goldschmidt AB, Le Grange D. The impact of DSM-5 on eating disorder diagnoses. Int J Eat Disord 2016;50:578-81.
  35. Keel PK, Brown TA, Holm-Denoma J, Bodell LP. Comparison of DSM-IV versus proposed DSM-5
    diagnostic criteria for eating disorders: Reduction of eating disorder not otherwise specified and validity. Int J Eat Disord 2011;44:553-60.
  36. Claes L, Vandereycken W. The self-injury questionnairetreatment related (SIQ-TR): Construction, reliability, and validity in a sample of female eating disorder patients. In P.M. Goldfarb (Ed.), Psychological Tests and Testing Research Trends. New York: Nova Science Publishers;
    2011. p. 111-139.
  37. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hilsdale (NJ): Lawrence Earlbaum Associates; 1988.
  38. Field A. Discovering Statistics using IBM SPSS Statistics. Sage; 2013. p. 82.
  39. Morton SMB, Bandara DK, Robinson EM, Carr PEA. In the 21st century, what is an acceptable response rate? Aust N Z J Public Health 2012;36:106-8.
  40. Westbrook D, Kennerley H, Kirk J. An introduction to cognitive behaviour therapy: skills and applications. 2nd ed. Thousand Oaks (CA): Sage; 2011. p. 1-22.
  41. Slee N, Garnefski N, van der Leeden R, et al. Cognitivebehavioural intervention for self-harm: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2008;192:202-11.
  42. Sandy PT. Motives for self-harm: views of nurses in a secure unit. Int Nurs Rev 2013;60:358-65.
  43. Dickinson T, Wright KM, Harrison J. The attitudes of nursing staff in secure environments to young people who self-harm. J Psychiatr Ment Health Nurs
    2009;16:947-51.
Onderzoeksartikel

Zelfverwondend gedrag bij patiënten met anorexia nervosa

Lees online Open PDF

DOEL:
Veel patiënten met een eetstoornis geven aan dat zij problemen hebben met het reguleren van hun emoties. In deze studie wordt de prevalentie van zelfverwondend gedrag, de kenmerken en emotieregulerende functie ervan onder patiënten met anorexia nervosa onderzocht (n=136).

METHODE:
Een cross-sectioneel onderzoek met behulp van een zelfrapportagevragenlijst. Er werden Mann-Whitney U-toetsen uitgevoerd voor het vergelijken van de achtergrond en klinische variabelen van patiënten met en zonder zelfverwondend gedrag. Middels Wilcoxon signed-ranktoetsen werden veranderingen gemeten in de emotionele toestand vóór en na zelfverwondend gedrag.

RESULTATEN:
De prevalentie van zelfverwondend gedrag was 41% in de voorafgaande maand. Patiënten met zelfverwondend gedrag waren langer in behandeling voor hun eetstoornis vergeleken met patiënten die zichzelf niet verwondden. In 55% van de gevallen was er sprake van een secundaire psychiatrische diagnose, terwijl dit maar bij 21% van de deelnemers zonder zelfverwondend gedrag het geval was. Na zelfverwondend gedrag was er een significante toename bij ‘opgelucht gevoel’ en een significante afname bij ‘kwaad zijn op mezelf ’, ‘angstig gevoel’ en ‘kwaad zijn op anderen’.

DISCUSSIE en CONCLUSIE:
Zelfverwondend gedrag kan worden beschouwd als een strategie voor emotieregulatie. Het is van belang dat zorgverleners de aanwezigheid van zelfverwondend gedrag navragen, vooral bij patiënten met een ernstigere en comorbide psychopathologie en bij patiënten met een lang behandelverleden.

Literatuur

  1. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Arlington (VA): American Psychiatric Pub; 2013.
  2. Brockmeyer T, Skunde M, Wu M, et al. Difficulties in emotion regulation across the spectrum of eating disorders. Compr Psychiatry 2014;55:565-71.
  3. Gross JJ. The emerging field of emotion regulation: an integrative review. Review of general psychology 1998;2:271.
  4. Monell E, Högdahl L, Mantilla EF, et al. Emotion dysregulation, self-image and eating disorder symptoms in university women. J Eat Disord 2015;3:44.
  5. Corstorphine E. Cognitive-Emotional-Behavioural Therapy for the eating disorders: working with beliefs about emotions. Eur Eat Disord Rev 2006;14:448-61.
  6. Fox JRE. A qualitative exploration of the perception of emotions in anorexia nervosa: A basic emotion and developmental perspective. Clin Psychol Psychother 2009;16:276-302.
  7. Wildes JE, Ringham RM, Marcus MD. Emotion avoidance in patients with anorexia nervosa: Initial test of a functional model. Int J Eat Disord 2010;43:398-404.
  8. Rowsell M, MacDonald DE, Carter JC. Emotion regulation difficulties in anorexia nervosa: associations with improvements in eating psychopathology. J Eat Disord 2016;4:17.
  9. Gilboa-Schechtman E, Avnon L, Zubery E, Jeczmien P. Emotional processing in eating disorders: specific impairment or general distress related deficiency? Depress Anxiety 2006;23:331
  10. Harrison A, Sullivan S, Tchanturia K, Treasure J. Emotional functioning in eating disorders: attentional bias, emotion recognition and emotion regulation. Psychol Med 2010;40:1887-97.
  11. Lavender JM, Wonderlich SA, Engel SG, et al. Dimensions of emotion dysregulation in anorexia nervosa and bulimia nervosa: A conceptual review of the empirical literature. Clin Psychol Rev 2015;40:111-22.
  12. Nock MK, Prinstein MJ. A functional approach to the assessment of self-mutilative behavior. J Consult Clin Psychol 2004;72:885-90.
  13. Hamza CA, Willoughby T. Nonsuicidal self-injury and affect regulation: recent findings from experimental and ecological momentary assessment studies and future directions. J Clin Psychol 2015;71 Suppl 6:561-74.
  14. Verschueren S, Berends T, Kool-Goudzwaard N, et al. Patients with anorexia nervosa who self-injure: A phenomenological study. Perspect Psychiatr Care 2015;51:63-70.
  15. Muehlenkamp JJ. Self-injurious behavior as a separate clinical syndrome. Am J Orthopsychiatry 2005;75:324-33.
  16. Svirko E, Hawton K. Self-injurious behavior and eating disorders: the extent and nature of the association. Suicide Life Threat Behav 2007;37:409-21.
  17. Claes L, Klonsky ED, Muehlenkamp J, et al. The affectregulation function of nonsuicidal self-injury in eatingdisordered patients: which affect states are regulated? Compr Psychiatry 2010;51:386-92.
  18. Peebles R, Wilson JL, Lock JD. Self-injury in adolescents with eating disorders: Correlates and provider bias. J Adolesc Health 2011;48:310-3.
  19. Cucchi A, Ryan D, Konstantakopoulos G, et al. Lifetime prevalence of non-suicidal self-injury in patients with eating disorders: a systematic review and meta-analysis. Psychol Med 2016;46:1345-58.
  20. Muehlenkamp JJ, Engel SG, Wadeson A, et al. Emotional states preceding and following acts of non-suicidal self-injury in bulimia nervosa patients. Behav Res Ther 2009;47:83-7.
  21. Paul T, Schroeter K, Dahme B, Nutzinger DO. Self-injurious behavior in women with eating disorders. Am J Psychiatry 2002;159:408-11.
  22. Vieira AI, Ramalho S, Brandão I, et al. Adversity, emotion regulation, and non-suicidal self-injury in eating disorders. Eat Disord 2016;24:440-52.
  23. Klonsky ED. The functions of self-injury in young adults who cut themselves: Clarifying the evidence for affectregulation. Psychiatry Res 2009;166:260-8.
  24. Armey MF, Crowther JH, Miller IW. Changes in ecological momentary assessment reported affect associated with episodes of nonsuicidal self-injury. Behav Ther 2011;42:579-88.
  25. Andover MS, Morris BW. Expanding and clarifying the role of emotion regulation in nonsuicidal self-injury. Can J Psychiatry 2014;59:569-75.
  26. Nock MK, Prinstein MJ, Sterba SK. Revealing the form and function of self-injurious thoughts and behaviors: A real-time ecological assessment study among adolescents and young adults. J Abnorm Psychol 2009;118:816-27.
  27. Claes L, Muehlenkamp JJ. Non-suicidal self-injury and eating disorders: Dimensions of self-harm. In: Claes L, Muehlenkamp JJ, editors. Non-suicidal self-injury in eating disorders. Berlin, Heidelberg: Springer; 2014. p. 3-18.
  28. Grobbee DE, Hoes A. Clinical Epidemiology, principles, methods and applications for clinical research. 2nd ed. Burlington: Jones&Barlett Learning; 2015. p. 229-249.
  29. World Medical Association. WMA Declaration of Helsinki. 2015. Te raadplegen op: https://www.wma.net/what-wedo/medical-ethics/declaration-of-helsinki/
  30. Polit, Denise F, Beck CT. Nursing research: generating and assessing evidence for nursing research. 9th ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2012. p. 276-277.
  31. Fairburn, C.G., Cooper, Z. The Eating Disorder Examination (12th edition). In: C.G. Fairburn, G.T. Wilson, editors. Binge eating: Nature, assessment, and treatment. New York, NY UGP; 1993. p. 317-360.
  32. Keller MB, Lavori PW, Friedman B, et al. The longitudinal interval follow-up evaluation. A comprehensive method for assessing outcome in prospective longitudinal studies. Arch Gen Psychiatry 1987;44:540-8.
  33. Serrano-Troncoso E, Cañas L, Carbonell X, et al. Diagnostic distribution of eating disorders: Comparison between DSMIV-TR and DSM-5. Actas Esp Psiquiatr 2017;45:32-8.
  34. Vo M, Accurso EC, Goldschmidt AB, Le Grange D. The impact of DSM-5 on eating disorder diagnoses. Int J Eat Disord 2016;50:578-81.
  35. Keel PK, Brown TA, Holm-Denoma J, Bodell LP. Comparison of DSM-IV versus proposed DSM-5
    diagnostic criteria for eating disorders: Reduction of eating disorder not otherwise specified and validity. Int J Eat Disord 2011;44:553-60.
  36. Claes L, Vandereycken W. The self-injury questionnairetreatment related (SIQ-TR): Construction, reliability, and validity in a sample of female eating disorder patients. In P.M. Goldfarb (Ed.), Psychological Tests and Testing Research Trends. New York: Nova Science Publishers;
    2011. p. 111-139.
  37. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hilsdale (NJ): Lawrence Earlbaum Associates; 1988.
  38. Field A. Discovering Statistics using IBM SPSS Statistics. Sage; 2013. p. 82.
  39. Morton SMB, Bandara DK, Robinson EM, Carr PEA. In the 21st century, what is an acceptable response rate? Aust N Z J Public Health 2012;36:106-8.
  40. Westbrook D, Kennerley H, Kirk J. An introduction to cognitive behaviour therapy: skills and applications. 2nd ed. Thousand Oaks (CA): Sage; 2011. p. 1-22.
  41. Slee N, Garnefski N, van der Leeden R, et al. Cognitivebehavioural intervention for self-harm: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2008;192:202-11.
  42. Sandy PT. Motives for self-harm: views of nurses in a secure unit. Int Nurs Rev 2013;60:358-65.
  43. Dickinson T, Wright KM, Harrison J. The attitudes of nursing staff in secure environments to young people who self-harm. J Psychiatr Ment Health Nurs
    2009;16:947-51.
Over dit artikel
Auteurs
Linda Akkermans-Smithuis, Nienke Kool-Goudswaard, Janneke de Man-van Ginkel, Harmieke van Os-Medendorp, Tamara Berends, Alexandra Dingemans, Laurence Claes, Annemarie van Elburg, Berno van Meijel
Over de auteurs

Linda Akkermans-Smithuis, MSc, verplegingswetenschapper, verpleegkundige FACT, Parnassia Groep, Rotterdam / Hogeschool Inholland, Amsterdam;
Dr. Nienke Kool-Goudzwaard, senior onderzoeker Fivoor, Den Haag / Hogeschool Inholland, Amsterdam;
Dr. Janneke M. de Man-van Ginkel, onderzoeker Julius Center voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, afdeling Verplegingswetenschappen, UMC Utrecht;
Dr. Harmieke van Os-Medendorp, Julius Center voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, afdeling Verplegingswetenschappen, UMC Utrecht / afdeling Dermatologie/Allergologie, UMC Utrecht;
Tamara Berends, MSc, verpleegkundig specialist, Altrecht Eetstoornissen Rintveld, Zeist; 
Dr. Alexandra Dingemans, Rivierduinen Eetstoornissen Ursula, Rivierduinen, Leiden / Instituut voor Psychologie, Universiteit Leiden;
Prof. dr. Laurence Claes, hoogleraar klinische psychologie, KU Leuven, faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, Leuven / Universiteit van Antwerpen, faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Antwerpen, België;
Prof. dr. Annemarie A. van Elburg,
Prof. dr. Berno van Meijel, lector en bijzonder hoogleraar GGZ-verpleegkunde, Hogeschool Inholland, Amsterdam / Amsterdam UMC (locatie VUmc, afdeling Psychiatrie) / Parnassia Groep, Den Haag / Opleidingsinstelling GGZ-VS, Utrecht

Correspondentieadres: l.akkermans.smithuis@gmail.com

Printdatum
20 september 2019
E-pubdatum
23 september 2019
ISSN print
0920-3273
ISSN online
2468-2225


Over dit artikel
Auteurs
Linda Akkermans-Smithuis, Nienke Kool-Goudswaard, Janneke de Man-van Ginkel, Harmieke van Os-Medendorp, Tamara Berends, Alexandra Dingemans, Laurence Claes, Annemarie van Elburg, Berno van Meijel
Over de auteurs

Linda Akkermans-Smithuis, MSc, verplegingswetenschapper, verpleegkundige FACT, Parnassia Groep, Rotterdam / Hogeschool Inholland, Amsterdam;
Dr. Nienke Kool-Goudzwaard, senior onderzoeker Fivoor, Den Haag / Hogeschool Inholland, Amsterdam;
Dr. Janneke M. de Man-van Ginkel, onderzoeker Julius Center voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, afdeling Verplegingswetenschappen, UMC Utrecht;
Dr. Harmieke van Os-Medendorp, Julius Center voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, afdeling Verplegingswetenschappen, UMC Utrecht / afdeling Dermatologie/Allergologie, UMC Utrecht;
Tamara Berends, MSc, verpleegkundig specialist, Altrecht Eetstoornissen Rintveld, Zeist; 
Dr. Alexandra Dingemans, Rivierduinen Eetstoornissen Ursula, Rivierduinen, Leiden / Instituut voor Psychologie, Universiteit Leiden;
Prof. dr. Laurence Claes, hoogleraar klinische psychologie, KU Leuven, faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, Leuven / Universiteit van Antwerpen, faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Antwerpen, België;
Prof. dr. Annemarie A. van Elburg,
Prof. dr. Berno van Meijel, lector en bijzonder hoogleraar GGZ-verpleegkunde, Hogeschool Inholland, Amsterdam / Amsterdam UMC (locatie VUmc, afdeling Psychiatrie) / Parnassia Groep, Den Haag / Opleidingsinstelling GGZ-VS, Utrecht

Correspondentieadres: l.akkermans.smithuis@gmail.com

Printdatum
20 september 2019
E-pubdatum
23 september 2019
ISSN print
0920-3273
ISSN online
2468-2225