Inleiding
Separatie is een controversiële interventie met risico op ernstig nadeel voor patiënten, variërend van angst en frustratie op het moment van separatie tot ernstig lichamelijk letsel (1-4). Separatie heeft geen therapeutische waarde en wordt slechts gebruikt als laatste redmiddel om ernstig nadeel af te wenden (3, 5). Separatie wordt gedefinieerd als “het insluiten van patiënten in een gesloten kamer met molestbestendige inrichting zonder andere mensen aanwezig in dezelfde ruimte” (6). In Nederland nam het aantal gesepareerde patiënten af van 11,8% in 2008 tot 7,1% in 2013 (7)