Procesevaluatie van online zelfmanagementondersteuning door verpleegkundigen voor mantelzorgers bij het omgaan met gedragsveranderingen van een naaste met dementie (deel 1): mixed-methods-studie

Samenvatting

ACHTERGROND: Omgaan met gedragsveranderingen in alle fases van dementie is een dagelijkse uitdaging voor mantelzorgers, en hulp hierbij is noodzakelijk. Daarom is een online zelfmanagementondersteuningsinterventie ontwikkeld en uitgevoerd die uit drie vormen van ondersteuning bestaat: 1) e-mailcontact met een gespecialiseerde dementieverpleegkundige, 2) online video’s en 3) e-bulletins met informatie over gedragsveranderingen en hoe hiermee om te gaan.
DOEL: Het doel van de studie was inzicht te krijgen in 1) de daadwerkelijke behoefte van mantelzorgers aan verschillende vormen van online zelfmanagementondersteuning, 2) de mate waarin mantelzorgers de verschillende vormen van ondersteuning evalueren en waarderen en 3) de mate waarin verpleegkundigen de online ondersteuning door persoonsgericht e-mailcontact gebruiken en evalueren.
METHODE: Voor deze procesevaluatie is een mixed-methods-opzet gebruikt, waarbij kwantitatieve en kwalitatieve methodes zijn gecombineerd. Hierbij is gekeken naar: registratieformulieren van dementieverpleegkundigen; het aantal keren dat online video’s en e-bulletins werden aangeklikt; enque?tevragen zoals beantwoord door mantelzorgers en verpleegkundigen; en de inhoud van de e-mailcontacten.
RESULTATEN: Het daadwerkelijke gebruik van de verschillende vormen van online zelfmanagementondersteuning door mantelzorgers varieerde: 78% (21/27) van de mantelzorgers had e-mailcontact met de gespecialiseerde verpleegkundige, 80% (43/54) van de mantelzorgers klikte een online video aan en 37% (30/81) klikte op een e-bulletin. Mantelzorgers waren positief en tevreden over de ondersteuning. Zij waren vooral positief over de persoonsgerichte aanpak in het persoonlijke e-mailcontact. Het online verlenen van zelfmanagementondersteuning werd wisselend gewaardeerd door de verpleegkundigen, aangezien het voor hen een vrij nieuwe manier van werken was.
CONCLUSIE: Niet alle deelnemers maakten optimaal gebruik van de verschillende onderdelen van de interventie. Verpleegkundigen gaven ook aan dat het e-mailcontact vaker werd gebruikt om gevoelens te uiten over het omgaan met gedragsveranderingen. Er is meer onderzoek nodig naar wat maakt dat mensen online interventies al dan niet accepteren, gebruiken en naleven, met als doel het gebruik ervan te stimuleren en te zorgen voor een goede back-up met persoonsgerichte (online) informatie en advies voor hun persoonlijke situatie.

Trefwoorden: Dementie, internet, e-health, mantelzorger